findik1 2
Don Olayı
Bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0oC'nin altına düşmesine "don olayı" veya kısaca "don" denir. Bitkilerin dondan zarar gördüğü sıcaklık dereceleri genellikle 0oC'nin altındadır ve bu durum;
- Düşük sıcaklığın şiddeti
- Düşük sıcaklığın devam süresi
- Sıcaklığın düşme hızı
- Bitki cinsi
- Bitki organı
- Mevsimler
maddelerine göre değişir.
Donun asıl sebebi bulutsuz, açık, kuru havada yer radyasyonu ile topraktan enerji kaybının çok olması sonucunda toprak yüzeyinin soğumasıdır.
Don olayında bitkinin hücre suyu donar, hücredeki fizyolojik olaylar durur; ayrıca donan hücre suyunun hacmi genişlediği için hücre zarını patlatır ve bitkiyi öldürür. Dona en dayanıklı bitki aksamı gövde, en hassası ise yeni oluşmakta olan meyvelerdir.
Donun zararı tozlanmaya bağlı olarak, kış sonuna doğru -4oC'lerde görülmeye başlar.
Genelde rakıma bağlı olarak, don zararının başlayacağı sıcaklık değerleri şöyledir;
Donun asıl sebebi bulutsuz, açık, kuru havada yer radyasyonu ile topraktan enerji kaybının çok olması sonucunda toprak yüzeyinin soğumasıdır.
Don olayında bitkinin hücre suyu donar, hücredeki fizyolojik olaylar durur; ayrıca donan hücre suyunun hacmi genişlediği için hücre zarını patlatır ve bitkiyi öldürür. Dona en dayanıklı bitki aksamı gövde, en hassası ise yeni oluşmakta olan meyvelerdir.
Donun zararı tozlanmaya bağlı olarak, kış sonuna doğru -4oC'lerde görülmeye başlar.
Genelde rakıma bağlı olarak, don zararının başlayacağı sıcaklık değerleri şöyledir;
| Şubat | Mart | Nisan | |
| Sahil kol (0-250 m) | -4 | -3 | -2 |
| Orta kol (251-500 m) | -6 | -5 | -4 |
| Yüksek kol (501-750 m) | -8 | -7 | -6 |
Dondan korunma yöntemleri
Don olayı ekonomiye büyük zararlar verir. Üreticinin aylarca emek veya para harcayıp yetiştirdiği bitki ve ürünle rbir gecelik, beklenmedik bir don olayı sonucunda heba olup gitmektedir.
Don olayının zararlarından korunmak için geliştirilen yöntemler iki ana gruba ayrılabilir.